پیشرفت شغلی (job promotion) در سازمانها نه تنها برای کارمندان مسئولیتپذیر، بلکه برای همهی افراد یک هدف و آرزوست. ساختار سلسله مراتبی سازمانها کارکنان را بر آن میدارد که به جایگاه بالاتری بیندیشند. اما بدیهی است که پیشرفت کارکنان و ارتقای شغلی آنها منوط به ضوابط و مقرراتی است که بدون توجه و پایبندی به آنها نمیتوان انتظار ترقی در سازمان را برای افراد داشت. همراه ما باشید تا معیارهای پیشرفت شغلی در سازمانها را بررسی کنیم.
معیارهای پیشرفت شغلی در سازمانها
از آنجا که سیاستها و نوع عملکرد سازمانها با توجه به اهدافی که پیش رو دارند ممکن است متفاوت باشد، طبیعتا ملاکهای پیشرفت شغلی در سازمانها هم میتواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، برای پیشرفت شغلی در یک سازمان نظامی ممکن است توانایی فیزیکی و قدرت بدنی و رزمی فرد معیار باشد، در حالی که چنین معیاری برای یک سازمان اداری وجود ندارد. اما برخی معیارها کلیاند و مورد توجه عموم سازمانها هستند؛ مانند:
انضباط و وقتشناسی:
انضباط و وقتشناسی از مهمترین معیارهای پیشرفت شغلی است. خودتان را جای مدیر یک مجموعه بگذارید. آیا میتوانید برای کارمندی که اغلب دیر سر کار میآید و در حین کار هم اشتباهات فراوانی مرتکب میشود و نظم و انضباطی خاصی هم در کارهایش مشاهده نمیشود را لایق ارتقاء بدانید؟ قطعا شما در هر سازمانی که هستید، باید دارای انضباط شخصی(self discipline) و وقتشناسی (punctuality) باشید.
نحوهی عملکرد و مسئولیتپذیری:
کارکنان مسئولیتپذیر عموماً مورد توجه مدیران و لایق پیشرفت هستند. چطور میتوان به کارمندی که در جایگاه فعلی نیز مسئولیتهای خود را به درستی انجام نمیدهد و عملکرد ضعیفی دارد، اعتماد کرد و مسئولیتهای سنگینتری را به او سپرد؟ شناخت شرح وظایف و پایبندی به انجام هرچه تمامتر آنها از جمله معیارهای مهم پیشرفت شغلی در سازمانها است.
نوع ارتباط کاری کارمند:
در یک سازمان، کارمندان بسیاری با روحیات متفاوت حضور دارند و برقراری ارتباط با هر یک هم با توجه به روحیاتشان میتواند سخت یا آسان باشد. یکی از ملاکهایی که برای ارتقای شغلی فرد باید مورد توجه قرار بگیرد، نحوهی ارتباط برقرار کردن او در محیط است. آیا کارمند از آن دسته افرادی است که میتوان به راحتی با او ارتباط برقرار کرد؟ شاید این معیار از اهمیت کمتری برخوردار باشد، اما قابل انکار هم نیست. خصوصاً برای مسئولیتهای بالاتری مانند مدیریت که لازمهی آن ارتباط صحیح و موثر با کارکنان و ارباب رجوع است.
توانایی رهبری و مدیریت:
از جمله ملاکهای پیشرفت شغلی در سازمانها توانایی فرد در مدیریت و رهبری است. برای شناخت استعدادهای مدیریتی کارکنان هم راهکارهایی وجود دارد. به عنوان مثال، توجه به رفتار کارکنان در مواجهه با چالشهای افراد، توانمندی رهبری و مدیریت را در موقیعتهای چالشبرانگیز به خوبی نشان میدهد.

هنگام درخواست ارتقای شغلی چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
ممکن است پس از مدتی کار کردن در یک سازمان، احساس کنید که جایگاه فعلی شما در سازمان متناسب با مهارتهای فعلی شما نیست و توان دریافت مسئولیتهای بالاتری را هم دارید. به علاوه این حق را برای خود قائل هستید که پس از کسب سابقهی کار، با پیشرفت جایگاه شغلی، حقوق و مزایای بیشتری دریافت کنید. اگر فکر میکنید که زمان آن رسیده که باید درخواست ارتقای شغلی دهید، به نکاتی که در ادامه ذکر میشود، توجه کنید.
۱) در مورد جایگاه شغلی مورد نظر تحقیق کنید.
طبیعتاً زمانی که قرار است با وضعیت جدیدی روبرو شوید که شرح وظایف جدیدی دارد، باید اطلاعات کافی را در اینباره به دست آورید. میتوانید با همکاران خود که سِمت مورد نظر شما را دارند، مشورت کنید. همکاران به شما اطلاعات مفیدی را دربارهی موقعیتِ مورد نظر، در اختیار شما قرار خواهند داد. آنها میتوانند شما را با شرح وظایفتان در آینده بیشتر آشنا کنند.
۲) با مدیر خود صحبت کنید.
توانایی صحبت کردن با مدیر، گواه اعتمادبهنفس شماست. معمولاً اثبات کردن خود به مدیر، نقش ویژهای در پیشرفت شغلی دارد. برای تنظیم وقت ملاقات، زمانی را که برای مدیر شما راحتتر است، تعیین کنید.
۳) اهداف سازمان را بشناسید و اولویتبندی کنید.
همانطور که گفته شد سازمانهای مختلف دارای اهداف خاص خود هستند که لازمهی کار کردن در هر سازمان این است که با آن اهداف به خوبی آشنا باشیم؛ این آشنایی بر پیشرفت شغلی در سازمانها تأثیرگذار است. آشنایی کارمند با اهداف سازمان، به او کمک میکند تا عملکرد مناسبتری را از خود نشان دهد. مدیران سازمانها معمولا دوست دارند بدانند که کارکنان تا چه حدی با اهداف سازمان آشنا هستند و در جهت برآورده کردن آنها تلاش میکنند. زمانی که میخواهید درخواست ارتقای شغلی بدهید، باید پیشاپیش مدیر را نسبت به آگاهی خود از اهداف سازمان، متقاعد کنید. همچنین به مدیر نشان دهید که چگونه باعث شدید تا کارمندان با انگیزهی بیشتری به انجام امور بپردازند.
4) پیشرفت در مهارتهای شغلی خود را مطرح کنید.
درخواست ارتقای شغلی زمانی معقول است که در موقعیت فعلی خود موفقیتهایی کسب کرده و یا مهارتهای جدیدی آموخته باشید. زمانی که میخواهید با مدیر خود در اینباره صحبت کنید، مهارتهای حرفهای را که برای ارتقای شغلی آموختهاید، مطرح کنید. به عنوان مثال میتوانید به سمینارهای آموزشیای که به منظور کسب مهارت بیشتر شرکت کردهاید، اشاره کنید.

سخن پایانی
انسانها عموما از راکد ماندن و درجا زدن بیزار و خواهان پیشرفت در تمام ابعاد هستند. بخش قابل توجهی از زندگی انسان را کار و فعالیت شکل میدهد. به همین جهت، پیشرفت شغلی هم مورد توجه اغلب کارکنان بوده و هست. در این مقاله ما سعی کردیم با تشریح پیشرفت شغلی در سازمانها به برخی از نکات که برای این موضوع ضروری است، اشاره کنیم. به نظر شما، چه موارد دیگری در این باره تأثیرگذارند؟