شاخص های ارزیابی استخدام برای سازمان‌های مختلف

می‌دانیم که فرآیند جذب و استخدام برای هر سازمانی بسیار سرنوشت‌ساز است. شاید به جرئت بتوان گفت هیچ‌کدام از فرآیندهای منابع انسانی به اندازه‌ی فرآیند جذب و استخدام حیاتی نیستند‌. زیرا عملکرد و بهره‌وری سازمان در دست نیروهایی است که استخدام می‌شوند. برای آن که هر سازمان بتواند کمیت و کیفیت نیروهای استخدامی را بررسی کند، برای آنالیز این فرآیند، به متر و معیار نیاز دارد. ما این معیارها را شاخص های ارزیابی استخدام می‌نامیم. شاخص های ارزیابی استخدام به هر سازمانی کمک می‌کند تا به طور شفاف ببیند انتخاب نیروهایی که وارد سازمان شده‌اند، صحیح بوده است یا خیر؟ عملکرد آن‌ها چگونه بوده است و چه امتیازی باید به آن‌ها داد؟ فرهنگ سازمانی به چه سمتی رفته است؟ هر نیرو چقدر با موقعیت شغلی‌اش تناسب دارد و…

شاخص های ارزیابی استخدام، کلیاتی نیستند که برای همه‌ی سازمان‌ها صدق کنند. مانند هر فرآیند منابع انسانی دیگری، فرآیند ارزیابی استخدام هم باید بومی‌سازی شود. تیم تحریریه‌ی سیستم مدیریت استخدام سها، در این مقاله چند مورد از شاخص های ارزیابی استخدام را بررسی می‌کند تا شما را با این شاخص‌ها آشنا کند. بر اساس این معیارها، شما باید شاخص‌ های ارزیابی استخدام را مطابق با نوع و فعالیت سازمان خود طرح کنید.

اولین شاخص ارزیابی استخدام: عملکرد و بهره‌وری

هر سازمانی باید در بازه‌های زمانی مختلفی در سال فرآیند ارزیابی عملکرد را انجام دهد. انجام این فرآیند برای سازمان‌های موفق و غیرموفق، بسیار روشن‌گر است. این شاخص را به عنوان اولین شاخص ارزیابی استخدام نام می‌بریم، به این دلیل که عملکرد نیروهای سازمان به شما می‌گوید که آیا استخدام‌ها به درستی انجام می‌گیرند یا خیر؟ اگر میزان عملکرد و بهره‌وری سازمان بالا باشد، شما افراد را برای موقعیت‌های شغلی به درستی انتخاب کرده‌اید. و در غیر این صورت، باید در روند و نوع استخدام‌ها تجدیدنظر کنید!
بسیار احتمال پایینی دارد که نیرویی در مرحله‌ی جذب و استخدام، درست انتخاب شود و بعد عملکرد و بهره‌وری پایینی داشته باشد(این مورد را در شاخص های ارزیابی استخدامی بعدی بررسی خواهیم کرد.)

سازمان‌های مختلف فرآیند ارزیابی عملکرد استخدام را به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌دهند. بعضی سازمان‌ها که می‌توانند آمار و رقم به دست بیاورند، داده‌ها را آنالیز می‌کنند. بعضی سازمان‌های دیگر، گزارش بهره‌وری‌شان را ثبت می‌کنند، برخی نقاط ضعف و قوت را می‌نویسند و مطابق با آن راهکار می‌دهند یا راهکار طلب می‌کنند و…
فرآیند ارزیابی عملکرد و بهره‌وری هم به تنهایی یکی از مهم‌ترین فرآیندهای منابع انسانی برای سازمان‌هاست و هم می‌تواند به عنوان شاخص ارزیابی استخدام مورد سنجش قرار بگیرد.

دومین شاخص ارزیابی استخدام: آمار ورودی‌ها و خروجی‌ها

یکی دیگر از شاخص های ارزیابی استخدام که کمک ویژه‌ای به بررسی کیفیت استخدام‌ها می‌کند، همین بررسی کمّی از طریق به دست آوردن آمار ورودی‌ها و خروجی‌هاست. برای به دست آوردن چنین آماری باید محاسبه کنید که سازمان شما چند نیرو دارد؟ سالانه چند نیرو وارد سازمان می‌شوند؟ سالانه چند نیرو از سازمان استعفا می‌دهند و یا اخراج می‌شوند؟ چه تعداد نیرو ماندگاری بالایی در سازمان داشته‌اند؟ و علت‌های هر یک را بررسی کنید.
گاهی نیروها از ابتدا به اشتباه استخدام می‌شوند و برای موقعیت شغلی مورد نظر مناسب نیستند. که در این صورت این شاخص ارزیابی استخدام به شما می‌گوید باید در معیارهای جذب و استخدام تجدیدنظر کنید. و گاهی انتخاب نیروها برای موقعیت‌های شغلی صحیح بوده است، سازمان در نگهداری افراد ضعیف عمل کرده است. که این هم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ مانند حقوق ناکافی، تنش‌های محیط، عدم امکان پیشرفت برای نیروها و…

استفاده از سیستم ATS برای فرآیند جذب و استخدام به شما کمک می‌کند خیلی راحت آمار ورودی‌ها و خروجی‌ها را به دست بیاورید. زیرا تاریخ انتشار آگهی، رزومه‌های افراد، تاریخ مصاحبه و ورود آن‌ها به سازمان و… ثبت می‌شود. به جای محاسبه‌ی دستی، سیستم خیلی سریع برای شما محاسبه را انجام می‌دهد.

مطالعه بیشتر: چند راهکار جذب و استخدام نیرو کارآمد

رضایت شغلی نیروها برای ارزیابی استخدام

رضایت شغلی نیروها در هر سازمانی، یک عامل حیاتی برای بالا رفتن عملکرد و بهره‌وری است. رضایت شغلی افراد در سازمان، برابر است با انگیزه‌ی آن‌ها برای انجام کار.
برای به دست آوردن آمار از این شاخص ارزیابی استخدام، راه‌های مختلفی وجود دارد. می‌توانید یک فرم برای به دست آوردن آمار رضایت شغلی کارکنان طراحی کنید. و هم می‌توانید در فرم‌های ارزیابی عملکرد، قسمتی را به بررسی رضایت شغلی اختصاص دهید.
رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی هم دلایل مختلفی دارد. در قسمت ارزیابی عملکرد، گفتیم که گاهی فرد برای موقعیت شغلی موردنظر به درستی انتخاب می‌شود، اما عملکرد پایینی از خود نشان می‌دهد. این به دلیل پایین بودن رضایت شغلی است. آن موقعیت کاری در سازمان شما، مطابق با خواسته‌های نیرو نیست. برای مثال یک مهندس برق، در دو سازمان مختلف می‌تواند رضایت برابری از خود نشان ندهد!
اما چرا رضایت شغلی را به عنوان یکی از شاخص های ارزیابی استخدام بررسی می‌کنیم؟
به این دلیل که قرار دادن افراد در موقعیت‌های شغلی‌ای که مطابق با مهارت‌ها و روحیاتشان نیست، انگیزه‌ی افراد را پایین می‌آورد و آن‌ها عملکرد درستی از خود نشان نمی‌دهند. بنابراین مهارت‌ها و روحیات فرد در مصاحبه استخدامی درست آنالیز نشده است.

چه راه دقیق‌تری برای آنالیز و غربال‌گری رزومه‌های کارجوها وجود دارد؟

استفاده از سیستم مدیریت استخدام به شما کمک می‌کند که با دقت بیشتر و معیارهای از پیش مشخص شده، به غربال‌گری رزومه‌ها بپردازید. درنتیجه شما هم دقت بیشتری در آنالیز مهارت‌ها و روحیات افراد در فرآیند جذب و استخدام به خرج می‌دهید.

مطالعه بیشتر: افزایش راندمان جذب و استخدام با سیستم ارزیابی رزومه

بررسی فرهنگ سازمانی

فرهنگ سازمانی یکی از شاخص های ارزیابی استخدام است که شما به طور خودآگاه یا ناخودآگاه، با در نظر گرفتن آن، کارجوها را استخدام می‌کنید.
برای مثال، وقتی که یک کارجو با روحیه‌ی بسیار پرشور و روابط عمومی بالا، وارد یک شرکت فروش و تبلیغات می‌شود، شما در برخورد اول متوجه می‌شوید که او برای سازمان شما مناسب است. زیرا فرهنگ سازمانی و موقعیت شغلی، با چنین روحیه‌ای سازگار است.
فرهنگ سازمانی را با پارامترهای گوناگونی می‌توان بررسی کرد. شما از پیش باید به تعریف روشنی از فرهنگ سازمانی‌تان رسیده باشید تا مطابق با آن بتوانید نیروها را استخدام کنید.

فرهنگ سازمانی می‌تواند از پیش تعریف شده باشد. و هم نیروها می‌توانند به شکل شهودی، آن را شکل دهند.
به عنوان یکی از شاخص های ارزیابی استخدام، در نظر بگیرید که فرهنگ سازمانی در چه درجه‌ی اهمیتی برای شما قرار دارد؟ سپس می‌توانید بسته به میزان حساسیت آن، به استخدام کارجویان بپردازید.
آیا تا کنون شما افرادی را انتخاب کرده‌اید که فرهنگ سازمان را ارتقاء داده‌اند؟ آیا افرادی که استخدام شده‌اند، فرهنگ سازمان را تنزل داده‌اند؟ یا جدا از این ارزش‌گذاری مثبت و منفی، آیا شما به دنبال فرهنگ سازمانی پویا هستید یا ایستا؟
با پاسخ دادن به این پرسش‌ها می‌توانید به ارزیابی استخدام بپردازید.
بررسی فرهنگ سازمانی، به عنوان یکی از شاخص های ارزیابی استخدام به شما کمک می‌کند که یک آمار از تناسب استخدام‌ها به دست بیاورید.

جمع‌بندی

این مواردی که برشمردیم، بعضی از کلی‌ترین شاخص های ارزیابی استخدام هستند که معمولاً برای اکثر سازمان‌ها شاخص‌های تعیین کننده‌ای هستند. اما هر سازمان باید شاخص های ارزیابی استخدام را به طور ویژه و مطابق با فعالیتش طراحی کند.
شاخص های ارزیابی استخدام، کلیدهایی برای باز کردن قفل درهای سازمان رو به اهداف خود هستند.