اگر از بسیاری از ما بخواهند که ویژگی‌های یک کارمند ایده‌آل را بیان کنیم، احتمالاً شروع می‌کنیم به برشمردن یک سری ویژگی‌ها، و مواردی مثل رفتار خوب با مشتریان، انگیزه‌ی زیاد، روحیه کار قوی، وفاداری و امثال آن‌ها را به عنوان ویژگی‌های یک کارمند ایده‌آل مطرح می‌کنیم. اما واقعیت این است که این موارد، ویژگی‌های کارمند ایده‌آل نیستند، چون به صورت مطلق اصلا موجودی به نام کارمند ایده‌آل وجود ندارد که قرار باشد ما ویژگی‌هایش را بیان کنیم. منظور ما این است که هیچ کارمندی وجود ندارد که مطلقاً همیشه ایده‌آل باشد و همان کارمندی که در شرایط خاصی ایده‌آل به حساب می‌آبد در شرایط خاص دیگری ممکن کارمند بسیار نامناسبی باشد.

در یک پژوهش از مدیران خواسته شد که خصوصیات یک کارمند ایده‌آل را بیان کنند. نتایجی که به دست آمد کاملاً متفاوت و حتی در مواردی کاملاً متناقض بود:

- بعضی از مدیران کارمندی کاملاً هم‌عقیده با خودشان را می‌خواستند، برخی دیگر ترجیح می‌دادند کارمندانی کاملاً متفاوت با خودشان داشته باشند که تبعاً توانایی‌های کاملاً متفاوتی هم خواهند داشت.

- بعضی‌ها کارمندان مطیعی می‌خواستند که فعالیت‌هایی که سازمان برایشان مشخص می‌کند را دقیقاً انجام بدهند، بعضی‌های دیگر کارمندانی را می‌پسندیدند که بتوانند مستقل فکر کنند و خودشان درباره‌ی ریزِ فعالیت‌هایی که باید انجام شود تصمیم بگیرند.

- بعضی‌ها کارمندهای برون‌گرا و خوش‌برخورد را ترجیح می‌دادند، بعضی‌ها کارمندهایی می‌خواستند که سرشان توی کار خودشان باشد و تنهایی کار کنند.

این تفاوت‌ها را فقط ناشی از تفاوت سلیقه‌ی مدیران فرض نکنید، شرایط شغل و سازمان مهم‌ترین عامل در تعیین ویژگی‌های کارمند ایده‌آل برای آن شغل در آن سازمان است. برای مثال در شرکتی که کارها در قالب تیم انجام می‌شود، مهارت در کار تیمی یک قابلیت خیلی مهم و کلیدی به حساب می‌آید، اما در مؤسسات نگهداری سالمندان و بیماران در منزل که قرار است کارکنانشان را به خانه‌های افراد بیمار و مسن بفرستند، مهارت در کار تیمی اهمیت زیادی ندارد و به جای آن روحیه مستقل اهمیت پیدا می‌کند. چون این افراد باید بتوانند به تنهایی برای حل مشکلات تصمیم بگیرند.

احتمالا موسساتی مثل استودیوهای طراحی و گرافیک، برای خلاقیت و نوآوری خیلی ارزش قائل هستند، ولی موسسات دیگری مثل بانک‌ها یا رستوران‌ها معمولاً از کارکنانشان انتظار دارند که دقیقاً طبق دستورالعمل‌ها و بدون هیچ تغییری کارها را به انجام برسانند.

حتی در خصوص سطح تحصیلات و سطح اعتبار دانشگاه محل تحصیل کارکنان هم نمی‌توانیم معیار ثابتی برای کارمند ایده‌آل در نظر بگیریم. اگر سازمان ما سازمانی معتبر باشد و شغل مورد نظر هم شغلی با رتبه بالا باشد یا امکان پیشرفت و ارتقا به رتبه‌های بالا را داشته باشد، به کارگیری فارغ‌التحصیلان برتر دانشگاه‌های معتبر می‌تواند به سازمان ما کمک کند. اما اگر سازمانی داریم که کار کردن در آن (شاید حتی در بالاترین رتبه‌های شغلی آن) برای این گروه از افراد، هدف به حساب نمی‌آید، بهتر است به فکر استخدام چنین افرادی نباشیم، چون یا وارد سازمان نخواهند شد و یا به آن وفادار نخواهند ماند و سازمان را ترک خواهند کرد. در چنین سازمانی به کارگیری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های متوسط یا برترین فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کوچک‌تر می‌تواند گزینه‌ی بهتری باشد.

برای انتخاب کاندیدای برتر، نکته‌ی کلیدی توجه به فرهنگ سازمانی خودمان است. بحث فرهنگ سازمانی بحث بسیار مفصلی است، اما به طور خلاصه برای شناخت فرهنگ سازمانی خودمان باید به این سه سوال پاسخ بدیم که:

- ما که هستیم؟

- به چه کاری مشغول هستیم؟

- آن کار را چگونه انجام می‌دهیم؟

در یافتن پاسخ این سوالات و شناخت فرهنگ سازمانی بهتر است که نظر همه همکاران پرسیده شود و بد نیست که حتی این موارد در جلسات گروهی با کارکنان مختلف مطرح گردد ؛ چون هر کدام از کارکنان بسته به جایگاهی که در سازمان دارند از زاویه‌ی متفاوتی به سازمان نگاه می‌کنند.

در جمع‌بندی نهایی، به طور خلاصه می‌توانیم بگوییم که ویژگی‌های کارمند ایده‌آل بسته به شغل و فعالیت‌هایی که کارمند باید انجام دهد و بسته به فرهنگ سازمانی جایی که قرار است در آن فعالیت کند، کاملاً متفاوت است و هیچ استاندارد یکپارچه‌ای برای یک کارمند ایده‌آل وجود ندارد.