مدیریت منابع انسانی
همان‌طور که می‌دانید یک سازمان از چند بخش اصلی مانند بازاریابی، فروش، مالی، منابع انسانی، پشتیبانی و… تشکیل شده است. یکی از مهم‌ترین بخش‌ها و پایه‌ی موفقیت سازمان، مدیریت منابع انسانی آن است. کارهایی مانند مصاحبه و استخدام پرسنل، ارزیابی عملکرد، تدوین شیوه‌ی مدیریتی برای واحدها، موارد انگیزشی و تنبیهی و.. توسط واحد HR انجام می‌شود. به دلیل اضطرار این شغل، یک رشته‌ی تحصیلی منتسب به همین نام نیز در تمام دانشگاه‌های معتبر سراسر دنیا وجود دارد. اصطلاح «منابع انسانی» برای اولین بار، توسط اقتصادان پیشرو «جان کامنز»، در کتاب «توزیع ثروت» منتشر شده در سال 1893، آورده شد؛ بعدها در قرن نوزدهم با عنوان روابط بین کارفرما و کارمند گسترش یافت. در این مقاله قصد داریم شما کاربران گرامی «سُها» را با مقوله‌ی منابع انسانی، ارزیابی نقش آن در سازمان و تاثیرش بر رشد پرسنل، بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
تعریف مختصر منابع انسانی
مهم‌ترین و ضروری‌ترین قسمت یک سازمان، منابع انسانی آن است. منابع انسانی(Human Resources) متشکل از افرادی است که با در دست گرفتن مدیریت عملیات‌های سازمان، در کنار کارکنان، فعالیت می‌کنند. منابع انسانی یک شغل سازمانی است که در مواقع حساس و بحرانی، پرسنل را تحت حمایت خود قرار می‌دهد. علاوه بر این، با نظارت بر کارکردِ نیروی انسانی در جهت پیشبرد اهداف سازمان، به بهبود عملکرد آنها کمک می‌کند.
شرح وظایف مدیریت منابع انسانی سازمان
قبل از پرداختن به وظایف نیروی انسانی، لازم است به اطلاع‌تان برسانیم که در واحد منابع انسانی یک شرکت یا سازمان، انجام صحیح وظایف، نیازمند مهارت‌های ویژه‌ای است. توانایی برقراری ارتباط، خوش‌خلقی، قدرت تصمیم‌گیری، توانایی حل اختلاف، قابلیت سازماندهی قوی و برقراری نظم، از اصلی‌ترینِ این مهارت‌هاست.
وظایف:
- جست‌وجوی نیروی متخصص کار، غربالگری و استخدام آنها
- آموزش، جهت بالابردن سطح بهره‌وری نیروی کار
- شناسایی مهارت‌های کارکنان و کمک به تقویت آنها در جهت پیشبرد اهداف سازمانی
- مدیریت روابط کارکنان با دیگر اعضا
- شناخت فرهنگ سازمانی
- ارزیابی عملکرد کارمندان و توسعه‌ی سیستم مدیریتی
- به حداکثر رساندن بهره‌وری کارمندان
- ایجاد امنیت شغلی
- در نظر گرفتن حقوق مناسب و پاداش
- ایجاد انگیزه، خلاقیت و نوآوری در امر رقابت
- تلاش برای ارتقای عملکرد فردی و گروهی
- بهبود فضای کار و بهینه‌سازی مصرف منابع مالی در کنترل بودجه
- افزایش تحرکات بین سازمانی با برنامه‌ریزی و اعمال عملکردهای لازم
بررسی ۴ نقش واحد منابع انسانی در رشد نیروی انسانی
۱.آموزش و تربیت نیروی انسانی کارآمد
یکی از مهم‌ترین اصول اجرایی دپارتمان منابع انسانی، آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص، جهت افزایش بهره‌وری و توسعه‌ی کار است. درواقع مدیر یا افراد خبره دپارتمان، با شناسایی تواناییها و مهارت افراد، نسبت به سِمَت آنها، آموزش و تربیت را به صورت درون سازمانی برگزار می‌کنند. کارمندان با پیبردن به سطح تواناییهای خود و با به‌کارگیری تکنیک‌هایی که آموزش دیده‌اند، عملکرد شغلی‌شان را تقویت می‌کنند. لازم به ذکر است که دپارتمان باید در فرصتهای حرفهای و شخصی کارکنان مانند اخذ مدرک دانشگاهی، گذراندن دوره‌های شخصی آموزشی و… برای تربیت نیروی انسانی خود با کارکنان همکاری‌های لازم را به عمل آورد.
۲.ارزیابی کار و تاثیر بر بهبود عملکرد کارکنان
یکی دیگر از وظایف مهم دپارتمان منابع انسانی بررسی ارزیابی عملکرد کارمندان و توسعه‌ی سیستم مدیریتی است. آنها باید کارکنانی را که در جهت سودآوری بیشتر تلاش می‌کنند و باعث بهبود عملکرد سازمانی می‌شوند را شناسایی کرده و با تخصیصِ حقوق، پاداش و مزایای بیشتر آنها را تشویق کنند. در مقابل، کارمندانی که برخلاف استانداردهای سازمان یا شرکت عمل می‌کنند و موجب زیان کسب‌وکار می‌شوند را هم شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای رفع این مشکل انجام دهند. رعایت عدالت در اجرای حقوق و پاداش، اصلی مهم در وظایف مدیریت منابع انسانی است.
۳.تاثیر معاشرت مدیریت منابع انسانی با کارکنان
برقراری معاشرت نزدیک و رابطه‌ی صمیمی مدیر منابع انسانی با کارمندان خود، همچون رابطه پدر و فرزندی در مدیریت تاثیرگذار است. صمیمیت مدیران منابع انسانی با نیروها، به عنوان رکن اصلی دپارتمان و انگیزه‌بخشِ کارمندان در کار کردن، محسوب می‌شود. براساس تحقیقات به عمل آمده سازمان‌هایی که در آن، میان مدیر و کارمند روابط دوستانه و صمیمانه شکل نگرفته است، با عدم پیشرفت کار سازمانی و شکست در پیشبرد اهداف دپارتمان مواجه شده‌اند.
۴.ایجاد و برقراری محیط سالم در سازمان
فراهم کردن محیط سالم و دوستانه برای کارکنان در جهت پیشبرد کار سازمانی، امری مهم و ضروری برای مدیریت به شمار می‌آید. درواقع ایجاد محیطی سالم در مسائل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از فعالیت‌های یک مدیر کمال‌گراست. محیط سالم و روابط دوستانه، تاثیر به‌سزایی در کمیت و کیفیت امور کاری کارمندان دارد و درنتیجه تعهد آنها را نسبت به مدیریت و کار سازمانی افزایش می‌دهد.
نداشتن سلامت اخلاقی و قرارگیری در محیطی مخرب و ناسالم، باعث کاهش عملکرد و عدم موفقیت کارکنان می‌شود و درنهایت سازمان را با شکست روبرو می‌کند.
جمع بندی
همان‌طور که ذکر شد مدیریت منابع انسانی، متشکل از متخصصانی است که در جهت پیشبرد اهداف سازمان تلاش می‌کنند. در این میان مدیریت منابع انسانی، با جذب نیروی متخصص و کارآمد، آموزش و تربیت استعدادهای آنان، ارزیابی برای بهبود عملکرد، ایجاد رقابت سالم، تشویق جهت تقویت روحیه کارمندان، تعیین حقوق مناسب و پاداش و مزایا، تشکیل محیط کارآمد، ایجاد امنیت شغلی و… عاملی تاثیرگذار بر کمیت و کیفیت کاری کارمندان است؛ همچنین، باعث پایداری و بقای سازمان می‌شود.