استراتژی‌های مصاحبه استخدامی
مصاحبه استخدامی، هم برای کارجو و هم برای کارفرما، دیدار مهمی است. به دست آوردن شغل برای کارجو و به دست آوردن نیروی کار برای کارفرما، یک پروسه‌ی حیاتی است. کارفرما باید برای مصاحبه استخدامی برنامه‌ریزی یا plan داشته باشد. حاضر شدن در مصاحبه استخدامی بدون برنامه‌ریزی، برابر با از دست دادن نیروی کار مناسب است. این‌که در مصاحبه شغلی چه بپرسیم، چگونه ظاهر شویم، چه استراتژی‌هایی پیش بگیریم، سوالات مهمی است که هر کارفرما باید از خود بپرسد و برای آن برنامه داشته باشد. در این مقاله، به استراتژی‌های رفتاری‌ای می‌پردازیم که یک کارفرما حتماً باید آن‌ها را رعایت کند.
ایجاد فضای آرام
به جهت خاصیتِ مضطربِ دیدار مصاحبه، ایجاد فضای آرام یک ضرورت است. فضا باید به گونه‌ای باشد که هم کارفرما و هم کارجو، بتوانند تنش‌های احتمالی را کنار بگذارند و با یکدیگر گفت‌وگو کنند. اتاقی را برای مصاحبه استخدامی انتخاب کنید که آرام و بی‌تردد باشد. رفت و آمد افراد، مخل فرآیند مصاحبه است. اتاق مصاحبه، نباید شلوغ و کثیف باشد. از مصاحبه در لابی و راهرو هم اجتناب کنید، چون این رفتار حرفهای نیست و پرنسیب شما را پایین می‌آورد.
بد نیست که از کارجو با یک لیوان نوشیدنی یا شکلات پذیرایی کنید، زیرا افت قند و خشکی دهان محتمل است!
در ورود، با او احوالپرسی کنید و اگر می‌توانید(!) پیش پایش بلند شوید، چنین رفتاری ادب و احترام شما را می‌رساند و باعث می‌شود کارجو احساس امنیت کند.
یکدیگر را بشنوید
در یک سازمان اخلاق‌گرا درست شنیدنِ یکدیگر، یکی از اصول است. زمانی که کارجو صحبت می‌کند، به حرفهای او گوش دهید. گاهی مکث کردن در پایان صحبت و یا تکان دادن سر، نشانه‌ی این است که صحبت‌های او را شنیده‌اید. البته باید حدود این کار را بدانید. مکث‌های پی‌درپی و طولانی، گواه شک و تردید شماست؛ همچنین تکان دادن مکرر سر، صداقت شما را زیر سوال می‌برد. برای سنجش ادب و اخلاق کارجو هم این مورد بیان‌گر است. ببینید آیا او برای حرفهای شما شنونده‌ی خوبی است یا تشنه‌ی این است که هرچه بیشتر حرافی کند؟ آیا پاسخ‌هایی که در ادامه می‌دهد و سوال‌هایی که در ادامه می‌پرسد، در راستای حرف‌هایی است که زده‌اید؟ یا هر بار طوری بحث را ادامه می‌دهد که انگار هیچ چیز نشنیده و نفهمیده؟
مصاحبه استخدامی یا مسابقه‌ی مچ‌اندازی؟
اشتباهی که بعضی کارفرماها در مصاحبه استخدامی مرتکب می‌شوند، تبدیل مصاحبه استخدامی به مسابقه‌ی مچ‌اندازی است. با کارجو بازی نکنید. سعی نکنید به او اثبات کنید که از او بیشتر می‌دانید؛ به هر حال موقعیت شما گواه برتری شما هست، لازم نیست بخواهید این را در گفت‌وگو به کارجو بفهمانید. پرسیدن بعضی سوال‌ها برای فهمِ سطح دانش و مهارت کارجو لازم است، اما لحن‌تان را کنترل کنید. طوری سوال نپرسید که به نظر بیاید شما به او شک دارید یا دنبال آتو گرفتن هستید. چنین رفتاری به دور از ادب و متاسفانه (به اسم رفتار خلاقانه در مصاحبه کاری) بسیار هم متداول است!
یک رفتار اشتباه دیگر، ترتیب دادن بازی‌های روانی برای به چالش کشیدن کارجوست. برای مثال، با وجود این که از فرد خوش‌تان آمده، به او بگویید «من هنوز در انتخاب شما تردید دارم» تا واکنش او را ببینید. این یک بازی روانی اشتباه است. مدیران باتجربه، برای شناخت کارجو به چنین بازی‌هایی احتیاج ندارند.
انجام تست MBTI قبل از مصاحبه استخدامی
شناخت شخصیت و روحیات کارجو چالش مهمی است که کارفرما در مصاحبه استخدامی با آن روبروست. بعضی کارفرماها به سبب تجربه‌ی کار با آدم‌های مختلف، بهتر از پس این ماجرا برمی‌آیند. برعکس آن، بعضی کارفرماها هم با بعضی رفتارهای ناشایست، ناشی بودن خود را در این زمینه اثبات می‌کنند. یکی از راه‌های متداول برای مدیران، استفاده از تست شخصیت MBTI در مصاحبه استخدامی است. تست شخصیت‌شناسی MBTI انواع تیپ‌های شخصیتی را به شما معرفی می‌کند. شما می‌توانید با دریافت نتیجه‌ی این تست، به شناخت بهتری از کارجو برسید. در نظر بگیرید که شما به دنبال کدام تیپ شخصیتی هستید و آن را با جواب کارجو تطبیق بدهید. از آن‌جایی که انجام این تست وقت‌گیر است، از کارجو بخواهید پیش از آمدن به جلسه مصاحبه استخدامی، این تست را انجام بدهد و نتیجه را به شما اعلام کند. این روشی است که بعضی سازمان‌ها به کار می‌گیرند.
خودتان باشید/ Be yourself
از زمان باستان تا به امروز، در متون کهن و نو، از متفکران مختلف شنیده‌ایم که be yourself ! این قانون را در مصاحبه‌ی استخدامی، بیش از هر زمان جدی بگیرید! شما باید سعی کنید مصاحبه استخدامی تا جایی که می‌شود «واقعی» برگزار شود. واقعی برخورد کنید و اجازه دهید که کارجو هم واقعی برخورد کند. برخورد واقعی یعنی چه؟ یعنی در جلسه مصاحبه همان‌طور رفتار کنید که در سازمان رفتار می‌کنید. جلسه مصاحبه باید کارجو را با فرهنگ سازمان آشنا کند. پیش از این گفتیم که فضای آرامی ایجاد کنید؛ اما اگر در سازمان شما، افراد مبادی آداب نیستند، تشریفاتی برخورد نکنید! کارجو در مصاحبه استخدامی باید فرهنگ سازمان را ببیند و بعد تصمیم به همکاری بگیرد. ممکن است بنا به رفتاری که در مصاحبه شغلی از شما می‌بیند، تصمیم به همکاری بگیرد، وارد سازمان شود، خلاف آن به او ثابت شود و در زمان کوتاهی کار را ترک کند.
وعده‌های توخالی ندهید
رویاهایی را که برای سازمان در ذهن دارید، در جلسه‌ی مصاحبه استخدامی، به عنوان وعده و وعید مطرح نکنید! یک سری از اهداف شما برای بلندمدت هستند و چه بسا که در قالب رویا باقی بمانند! نباید این اهداف را در جلسه مصاحبه به عنوان دستاورد مطرح کنید. برای جلب نظر کارجو، درباره‌ی سازمان بزرگنمایی نکنید. به این فکر کنید که او به زودی میان شما قرار خواهد گرفت و با بضاعت سازمان مواجه خواهد شد! این رفتار، دقیقاً مشابه دروغ گفتن در جلسه‌ی خواستگاری است!!
درباره‌ی حقوقی که به کارجو پیشنهاد می‌دهید هم صادق باشید. اگر بضاعت پرداخت مبلغی را که بیان می‌کنید، ندارید، تظاهر به تَمَول نکنید. هیچ رفتاری غیراخلاقی‌تر از این نیست که با وعده‌ی پرداخت حقوق بالا(چه بسا همان حقوق اداره کار!)، یک متخصص(یا حتا کارگر) را استخدام کنید و موقع پرداخت حقوق، اما و اگر کنید! این برخورد تبعات بدی برای سازمان به همراه خواهد داشت.
میدان دادن به کارجو
در مصاحبه استخدامی، عموماً کارفرما سوال می‌پرسد و کارجو جواب می‌دهد. اگر سوالات کارفرما آن‌قدر زیاد و پی‌درپی باشد که کارجو فرصت پاسخگویی نداشته باشد، مصاحبه استخدامی سوخته است! در مصاحبه شغلی باید به کارجو مجال صحبت بدهید. سعی کنید او بیشتر حرف بزند و شما بیشتر گوش بدهید. کارجو باید مهارت و دانش خود را به شما اثبات کند. البته که کارجو هم باید سازمان و کارفرما را بشناسد، اما این نسبت نباید زیاد متزلزل شود. افراد باهوش بیشتر شنونده‌اند تا گوینده. شما در شنیدن، می‌توانید فرد را بشناسید و از او اطلاعات بگیرید. بنابراین شما به میزانی که می‌شنوید، اطلاعات می‌گیرید و به میزانی که حرف می‌زنید، اطلاعات می‌دهید. لازم است که در مصاحبه استخدامی محوریت با صحبت کردن کارجو باشد. در مصاحبه شغلی، رفتار ارباب‌منشانه‌ای نداشته باشید تا کارجو بتواند هر چه بیشتر خودش را آشکار کند.